ქ ა რ თ ვ ე ლ ე ბ ი უცხოეთში

           
       და   უცხოელები   ქართველებზე

  ქართული დასაბამი ითვლება ქრისტეს მოსვლამდე 5604 წელს.
   ქართველები მოდებული იყვნენ შუამდინარეთის და ხმელთაშუა ზღვის ნაპირებზე.

   კოლხეთის მეფე აიეტი იყო ჰელიოსის ძე. მისი და კერკე რომულის დედა იყო. რომი და რომული ქ. რომის დამაარსებლები იყვნენ. (მგელმა აწოვდა ძუძუს ორივეს. მგელი ქართველების ტოტემი გახდა!)
  ჩაძირული ატლანტიდის კულტურა კრეტა-მინოსის კულტურასთან იყო დაკავშირებული. მინოსის ცოლი პარსიფეა ყოფილა მედეას და.
   ბაბილონის მშენებელთა ენა იმდროინდელი ქართული იყოო?!

    ფესტოსის დისკო აღმოაჩინეს საუკუნეზე მეტი ხანია კუნძულ კრეტაზე; დიამეტრი 16 სმ. მიეკუთვნება ძვ. წ.ა. 1850_1600წლებს. დისკოზე დატანილი ტექსტის გაშიფვრა ვერ მოხერხდა. ბოლოს ავსტრიელმა მეცნიერმა ჰერბერტ ძებიშმა შექმნა სპეციალური კომპიუტერული პროგრამა, რომელშიც ნებისმიერი ენის ჩასმა შეიძლება და მისი შედარება. პროგრამას ერთერთYმა პროტოქართველურმა ენამ უპასუხა. ძებიშმა გადაწყვიტა ძვ. ქართული ენის შესწავლა., მაგრამ ვერ მოასწრო _1993 წელს გარდაიცვალა.
   2008 წლის 1-IX ლონდონში, დიდი ბრიტანეთის ხელოვნების სამეფო აკადემიაში ქართველმა მათემატიკოსმა გ. კვაშილავამ სამეცნიერო საზოგადოებას ამცნო ფესტოსის დისკოზე ტექსტის გასიფვრის შედეგი პროტოქართველურ ენაზე. ის აღმოჩნდა საგალობელი “ნენანა”; პელაზგურ_კოლხური ნაყოფიერების დედა ღვთაებას ნანას. მასში გამოყენებულ სიტყვებს დღესაც ხმარობენ სვანეთსი, სამეგრელოსა და ლაზეთში.
   ძვ. წ.ა. 4000 წლამდე ქართველური ტომები ცხოვრობდნენ
ხმელთასუა ზღვის ნაპირას ინდოევროპელების გამოჩენამდე.
ბერძნულში აღმოჩნდა ქართველური წარმოშობის 5000-მდე სიტყვა. წინაბერძნული ენა _პელაზგურ_ქართველურ ენათა დედაა. სტრაბონი ამბობს, რომ კოლხური ტომების ქურუმები _კორიბანტები კრეტაზე სახლობდნენ! მათ ჰქონდათ საკრალური დამწერლობა, ქრისოგრაფია./ სწორედ ამ საიდუმლოს გასატაცებლად ჩავიდნენ არგონავტები კოლხეთში. საიდუმლო კი ვერძის ტყავზე ეწერა. აიეტისა და კრეტის მეფე მინოსის მეუღლე იყო. ბერძნები კრეტას ძვ. წ.ა.-ის მე-15 საუკუნეში დაეუფლნენ.
   5000 წლის წინ (თამაზ გამყრელიძის თეორიით) პრექართული ენა დაიშალა: ჯერ სვანური გამოეყო და დარჩა პროტოქართული (ქართული და მეგრულ-ლაზური).
  გია კვაშილავამ თავისი მეთოდით გაშიფრა 1600 ფირფიტა!  370 კრეტული ფირფიტა ქართველურ ენაზეა!
  1845 წელს ოდესის სასულიერო აკადემიის რექტორმა პორფირი უსპენსკიმ ათონის წმინდა მთაზე მოისმინა ბერძენი ბერების გალობა ღვთისმშობლზე “ნენანა”. მისი მისაზრებით წარმართული ღვთაებას ნენანა ერქვა.

ჩვ. წ-ის 35 წელს რომის იმპერატორმა სთხოვა ფარსმან I-ს სამხედრო დახმარება. ფარსმანმა ჯარს მიმართა: რაც უფრო დიდი იქნება ჩვენი მონდომება, მით უფრო მეტი იქნება დიდება გამარჯვების შემთხვევაში. თუკი ზურგს შევაქცევთ მტერს, თავს შევირცხვენთ საუკუნოდ და კიდევ უფრო გაიზრდება საფრთხე, რომლის წინაშეც ვდგავართ. შეხედეთ, ჯერ ჩვენს მრისხანე რიგებს და მერე პართელთა ურდოებს. აქ ვაჟკაცები არიან, იქ კი _ნადავლი.
 რომში აღმართეს უბადლო მხედრის ფარსმან მეფის ძეგლი.


   ჩვ.წ.ა. 144 წელს იმპერატორ ანტონიუს პიუსის მიწვევით რომში მყოფ მეფე ფარსმან ქველს, როგორც უბადლო მოჯირითეს, მოედანზე დაუდგეს ძეგლი. მეფეზე წერდნენ “უშიში, ვითარცა უხორცო”.

იერუსალიმის ჯვრის მონასტერში არის ფოლადის რგოლი წარწერით: “დექით მტკიცად და შეურყევლად”
  1549 წელს, აღდგომას, თურქეთის ფაშამ ქრთამის სანაცვლოდ იერუსალიმის მაცხოვრის ტაძარში შეუშვა სომეხთა ეპისკოპოსი. მის ლოცვას ღვთიური ცეცხლის გადმოსვლა არ მოყვა. არაბი მართლმადიდებელი ქრისტიანების ხმაურის შემდეგ ისინი შეუშვეს ტაძარში, ცეცხლი გადმოვიდა ტაძრის გარეთ სვეტზე, რომელზედაც იყო ქართული წარწერა!  “ღმერთო, რაისთვის დამიტევე მე”
   1763 წელს ეგვიპტის სულთანი გახდა შეიხი ალი-ბეი. ქართველი, მღვდლის შვილი. გაიტაცეს 13 წლისა და გაყიდეს სტამბოლის ბაზარზე. დაამარცხა მოთარეშე ბედუინები და უწოდეს “ქარიშხლის დამამარცხებელი” ააყვავა ეგვიპტე.
  ალი-ბეის შემდეგ ეგვიპტის მმართველი იყო ქართველი მურად-ბეი. (შინჯიკაშვილი) მეთაურობდა ნაპოლეონის წინააღმდეგ კოალიციას. მამლუკების სიმამაცემ ათქმევინა ნაპოლეონს: “ამ ხალხს რომ ჩემი არტილერია დავუმატო, დაუმარცხებელი აღარავინ დამრჩება!
    ალი-ბეიმ მარტყოფში დედის სახლის ახლოს ეკლესიის ასაშენებლად ერეკლეს ოქროები გამოუგზავნა!
   მარტყოფელი ყოფილა კაიროს გარნიზონის მხედართმთავარი სელიმ-აღა. ქალაქის მთავარ მოედანზე აღმართულია (იყო?) დიდებული ქანდაკება წარწერით “მამლუქი ლაზ_ოღლი”


  როდესაც ღვთისმშობელი, იოანე ღვთისმეტყველი და  მოწაფეები გემით მიადგნენ ახალ ათონს, მწვერვალზე აღმართული იუპიტერის ქანდაკება ჩამოვარდა და დაიმსხვრა. გემის ნაპირთან მისვლის ადგილას აღიმართა ივერთა მონასტერი. 250 წლის შემდეგ ზღვაში შენიშნეს ღვთისმშობლის ხატი, რომელიც გამოაბრძანა გაბრიელ ქართველმა. ღვთისმშობლის ხატი მეორედ მოსვლის წინ ათონიდან წაბრძანდება საქართველოში.
  ღვთიწსმშობლის ხატის სახელობის ტაძრის მშენებლობა დაიწყო ქართველმა ხალხმა მახათას მთაზე პატრიარქის ილია II-ს ინიციატივით. მშენებლობის ხელმძღვანელობა მან დაავალა საერთაშორისო საქველმოქმედო ფონდ “იავნანას” დამფუძნებელს, მსოფლიო ბანს პაატა ბურჭულაძეს.
  ღვთისმშობლის წილხვედრია: ივერია, ათონი, კიევი, . მეოთხე დივეევო, სადაც აშენდა ყაზანის ღვთისმშობლის ტაძარი.
პორტუგალიელი პოეტი კამოინში “ლუიზიადაში” ევროპის ხალხებს მოუწოდებდა ქართველების დაცვისაკენ ოსმალებისაგან.
 _ ქეთევან წამებული იქცა პორტუგალიურ ფრესკად,
გერმანულ ტრაგედიად (ავტორი გრაფიუსი), ჰინდურ ლოცვად და ქართულ ლოცვად.
 . . მამლუქთა ბელადი იბრაჰიმ ელქუბარი (დიდი იბრაჰიმი) წარმოშობით მარტყოფელი შინჯიკაშვილი იყო.
   ეგვიპტის მამლუქთა ბელადი, დიდი ანტიოსმალური აჯანყების მეთაური ალი ბეი ქართველი იყო; ცოლი სეტი ნეფიძე ულამაზესი ქართველი ქალი იყო.
   ბაღდადის ფაშა სულეიმანბუიუქი ქართველი იყო. მას საჩუქრად მიართვეს იფნისელი ბოჩოლაანთ გიორგას გატაცებული 8 წლის დათო მანველაშვილი, შემდგომში დაუდ-ფაშა, ერაყის განმანათლებელი, კანონმდებელი, ფილოსოფოსი, აღმაშენებელი.
     1801 წლიდან ერაყს განაგებდა ქართველი ჰაფიზ ფაშა; 1807 წლიდან ქართველი სულეიმან ქუჩუკი (მცირე), შემდეგ კი დაუდ გურჯი. მან დაარსა სტამბა, სავაჭრო ცენტრი და სხვ. განდევნა ერაყიდან თურქები და სპარსელები. ქვეყანაში
შავი ჭირის ეპიდემიისას თურქებმა სძლიერ ერაყელებს. თურქების მთავარსარდალი იყო ქართველი ალი-რიზა! თურქეთის სულთანმა დატყვევებული დაუდ-ფაშა დანიშნა ბოსნიის გმგებლად, შემდეგ ანკარის ვილაიეთის გამგებლად. 1848 წელს 70 წლის დაუდ-ფაშა გახდა მექაში მუჰამედის მავზოლეუმის წინამძღვარი. აღესრულა 1851 წელს. დაკრძალულია მექაში ხალიფების საფლავების გვერდით.

   ლაზები კარგი მეზღვაურები იყვნენ. ისინი კოლუმბის ექსპედიციაშიც მონაწილეობდნენო. (ეს არცაა გასაკვირი _იმდენად ჭირდა ეკიპაჟის დაკომპლექტება, რომ სიკვდილმისჯილებიც აჰყავდათ განთავისუფლების სანაცვლოდ.) ლაზების ყოფნას ამერიკაში ადასტურებს ისიც, რომ თურქეთში სიმინდი ლაზების ჩამოტანილია და მას თურქულად ეძახიან “ლაზ ოთუს”, ანუ ლაზურ ბალახს.

   ნადირ-შაჰმა ინდოეთზე ლაშქრობისას იახლა  ერეკლე II. გზად შიხვდათ სერიოზული დაბრკოლება _დიდი სკულპტურა წარწერით: “ვინც გადალახავს ამ მიჯნას, სასტიკად დაისჯება ოჯახიანად”. შაჰის ლაშქარი შედრკა. ერეკლემ  გაწბილებული შაჰი დაამშვიდა: _მე გაგიძღვებითო. მან სპილოზე დაატვირთვინა სკულპტურა და
წინ გაირეკა. ამრიგად გაანეიტრალა მაგიური წყევლა.
 ინდოეთიდან შაჰი დიდი ალაფით დაბრუნდა. ერეკლეს კი ნება დართო ქრისტიანული წესით მეფედ კურთხევაზე სიონის ტაძარში!



ს.ა. ლაშქაროვი (ლაშქარაშვილი), დიპლომატ, ყირიმის რუსეთისათვის მიერთების საქმეში დამსახურებისათვის დაჯილდოვდა 30 ათასი რუბლით. შემდგომ ეკატერინე II-მ დაასაჩუქრა თავისი შკატულკიდან 12 ათასი რუბ-ით და ჰკითხა: _კიდევ დიდხანს მომიწევს თქვენი ვალების დაფარვა?   ლაშქაროვი: _მანამ, დედოფალო, ვიდრე არ ვისწავლი სახაზინო ფულის მოპარვას.
  ძმები ზანდუკელები, იგივე სანდუნოვები, მათი იყო მოსკოვში ცნობილი “სანდუნოვსკიე ბანი.” ერთი იყო დიდმოხელე, მდივანი, მეორე ცნობილი მსახიობი. მსახიობი: _ძმაო, ძნელია შენი ნახვა. ძმა-მდივანი: _რა თქმა უნდა, დღისით სენატში, საღამოს სახლში ქაღალდებში, შენ კი   სხვა საქმეა, ვისაც უნდა, გნახავს ერთ პოლტინნიკად! (ანუ თეატრშიო). მსახიობმა მიუგო: _რა თქმა უნდა, თქვენო უკეთილშობილესობავ, თქვენთან წითელითაც ძნელად თუ  მოგიახლოვდება ვინმე. (საუბარი რუსულადაა)
   დ.ი ჩუბინაშვილმა 1840 წელს 25 წლის ასაკში მიიღო დემიდოვის პრემია (5000რ.). ის პირველი ქართველი პროფესორია.
   ი.ს. ფანჩულიძე  (1811-1843)_პირველი ქართველი ინჟინერი
მ.გ. ბოლქვაძემ 1910 წელს დააარსა ჟურნალი “ზაშიტა ჩელოვეკა”.
გენერალი ა. ბუჩკიევი 1849 წელს დაეხმარა უნგრელ რევოლუციონერებს. მისი ქალიშვილი გახდა ნიკო ბურის მეუღლე.
  1812 წელს ბოროდინოს ბრძოლაში მონაწილე 72 გენერლიდან 12 ქართველი იყო. (პ. ბაგრატიონი, რ. იაშვილი,
ა. ჩალიკოვი, ფანჩულიძე, ჯავახიშვილი, რ. ბაგრატიონი და სხვ.
გენერალი პეტრე ბაგრატიონი მონაწილეობდა 20 ლაშქრობასა და 150 ბრძოლაში.
გენერალი ა.ი. იმერეტინსკი, ბალკანეთში თურქებზე გამარჯვების ორგანიზატორი (1877-1878წ.), ვარშავის გენერალ-გუბერნატორი.


ი.რ. თარხნიშვილი ცნობილი მეცნიერის სეჩენოვის შემდეგ ხელმძღვანელობდაფიზიოლოგიის კათედრას.
   აკადემიკოსი ი.ი. ჯანელიძე (1883-1950წ.), სსრკ სამხედრო-საზღვაო ფლოტის მთავარი ქირურგი, სოც. შრომის გმირი.
   1860 წელს ეკატერინე  ჭავჭავაძე-დადიანმა ილია ჭავჭავაძეს გადასცა ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსების
ალბომი და გადაგვირჩინა ის დავიწყებას.
  ე. დადიანის ქალიშვილი სალომე პარიზში ცოლად გაჰყვა აშილ მიურატს, ნაპოლეონის მარშლის და დის ქმრის იოახიმ მიურატის შვილიშვილს. ეკატერინეს ვაჟი ანდრია დადიანი იყო პირველი სახელგანთქმული ქართველი მოჭადრაკე. დიდოსტატი სტეინიცი ინგლისურ ჟურნალში მასზე წერდა: “ანდრია დადიანის  თამაშში კვლავ ვხედავთ მამაც და ბასრ გენიოსს”.


  1914 წელს ბალმონტმა გადათარგმნა “ვეფხისტყაოსანი”  რუსულად.
   1629-1800 წლებში რომში დაიბეჭდა 10 დასახელების ქართული წიგნი.
   1643 წელს იტალიაში დაიბეჭდა პირველი ქართული წიგნი “იტალიურ-ქართული ლექსიკონი” და “ქართული გრამატიკა”.
    1703 წელს არჩილ მეფემ მოსკოვის ახლოს სოფ. ვსესვიატსკოეში (დღეს ქალაქის ფარგლებშია) დაბეჭდა “ფსალმუნი”. მანვე დააარსა რუსეთში პირველი ქართული ემიგრანტული სკოლა. რუსეთში დაიწყეს მოღვაწეობა ვახტანგ VI-ს ვაჟებმა, დიდმა მეცნიერებმა ვახუშტიმ და ბაქარმა.
    1709 წელს ვახტანგ VI თბილისში უნგრელი ოსტატების დახმარებით გახსნა ტიპოგრაფია.
   თბილისს სპარსელები “სიხარულის სახლის “ეძახდნენ.
   ირანის შაჰმა ბესიკს აშუღური პოეზიის ნიმუშების _მუხამბაზის ბრწყინვალე შესრულებისთვის უბოძა ბრილიანტებით მოჭედილი თარი.
   1864 წელს მცხეთის მახლობლად ნახეს ქვა ბერძნული წარწერით, რომ ახ.წ.ა. 75 წელს რომის იმპერატორმა ვესპასიანემ იბერთა მეფეს მითრიდატეს (ფარსმანის ძეს) ციხის გალავანი გაუმაგრა.

   1897 წელს ი. ჯავახიშვილმა რუსულად თარგმნა “სიბრძნე ბალავარისა”.  ეს ნაწარმოები X საუკუნეში ბერძნულად თარგმნა ანთიმოზ ივერიელმა და ევროპელებს ის დიდხანს ბერძნული ნაწარმოები ეგონათ!
  პოლკოვნიკი გრუზინოვები, დეკაბრისტების წინამორბედნი, უარი უთხრეს იმპ. პავლე I-ს 1000 სულ ყმაზე! წამებით მოკლეს ჩერკასკში 1800წელს.
  დ. ჩუბინაშვილმა 1837 წელს , ჯერ კიდევ 25 წლის სტუდენტმა გამოსცა “ქართულ-რუსულ-ლათინური” ლექსიკონი, 40 ათას სიტყვიანი;, რისთვისაც დაიმსახურა პრემია 5 ოოორ.
   პ. ბაგრატიონი _მეცნიერი, დაამუშავა ოქროს მოპოვების მეთოდი ციანიტებით. 1844 წელს გაანთავისუფლა ყინულისაგან კრონშტადტი გალვანური ელდენით.

 1877-78 წ. რუსეთის არმიამ ოსმალებისაგან გაანთავისუფლა ისტორიული ტაო-კლარჯეთი.






1798-1799 წლებში ეგვიპტეში სამხედრო ექსპედიციისას ქაიროს შეიხმა ნაპოლეონს აჩუქა ორი მამლუქი. ერთერთი რუსტამი (როსტომ რაზმაძე) ცნობილი ნაპოლეონის ერთგული მცველი იყო.
  არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი გლეხი ეზოდან ამ იარაღის გარეშე არ გადიოდა. ეს იარაღი იყო წელზე შემოკრული თოკი. თუ მომენტს იშოვიდა, საქონელს მოიპარავდა.
  1812 წ. ნაპოლეონი ტრაბხობს: ჩემი სახელია “ნა-პოლე- ონ”.  პ. ბაგრატიონმა მოუჭრა; _ჩემზე კი ამბობენ ნა-პოლე-ონ.
  1903 წელს იაპონელებმა დაამარცხეს რუსეთის არმია. თვითმპყრობელობის დამარცხებით გამოწვეული სიხარული შეფარულად გამოხატა აკაკიმ “იავნანაში”, რომელშიც უმღერის იაპონელთა მხედართმთავარს (მგონი რა ნუნი ?)
 ვაჟამ: რისთვის გაგვზარდა დედამა,/ რისთვის ვლესავდი დანასა,
 არ ვაქელინოთ სამშობლო, მეტოქეს ნაირგვარასა.”
   ამ დროს ქალაქი პორტ-არტური  გამაგრებული იყო სამხედრო ინჟინერ ცინცაძის მიერ და აღიარებული იყო სამხედრო ხელოვნების მიღწევად, მაგრამ მალევე დაეცა მოღალატეების მეცადინეობით.
ფრანგი მოღვაწე ლერუა: _საქართველო ის ქვეყანაა, სადაც ჩაი მოყავთ, მაგრამ ღვინოს სვამენ.
  შალვა ნუცუბიძემ მეცნიერებაში პირველმა წამოაყენა აღმოსავლური კულტურის დასავლეთზე გავლენის თეორია.
  თამაზ ჭილაძე: მწერლობა აღმოჩნდება ევროპულ ოჯახში ჩვენი დაბრუნების გარანტია.










    თანამედროვე ირანული პოეზიის თვალსაჩინო წარმომადგენელი ნიმა იუშიჯი ქართველი იყო, ხოლო ბაჰარი _დედით ქართველი.
  საქართველოს ეროვნულ განძს საფრანგეთში ემიგრაციისას ექვთიმე თაყაიშვილთან ერთად იცავდა ეგრაელი იოსებ ელიგულაშვილი.
ფრანგი ანდრე ჟიდი 1936 წელს ჩამოიყვანეს სსრკ-ში და სანიმუშო მასპინძლობა გაუწიეს, აძახებინეს “რა კარგი ყოფილა სოციალიზმიო”. საქართველოში სტუმრობისას ტიციან ტაბიძემ თვალი აუხილა. საფრანგეთში დაბრუნებულმა ა. ჟიდმა გამოაქვეყნა თავისი შთაბეჭდილებები. მისმა გულუბრყვილობამ შეიწირა ტიციანი.
   კედია და ებრაელ./
  აჰმედ მელაშვილმა,პირველმა თურქეთსი გამოსცა წიგნი “გურჯისტანი” და გააცნო თურქეთის ქართველობას საქართველოს ოსტორია.
  ათათურქი დემოკრატიული თურქეთის შექმნისათვის ბრძოლაში ამხნევებდა თანამებრძოლებს: ჩვენ არ გვყავს კარგად გაწვრთნილი ჯარი, მაგრამ გვყავს ლაზი ოფიცრები!
  სარფთან სოფ. აზ-აღა (აბუ-ისლაჰი) დგას ტაძრის “ოხვამე” ნანგრევები. ოხვამე _მეგრულად სალოცავი..
ინგლისი. ცივი ომი ახალი დაწყებულია. შეშფოთებული დედოფალი მიღებაზე ეკითხება საბჭოთა რაკეტების შემქმნელს ალ. ნადირაძეს; _მართალია, რომ რუსებს ინგლისის დაპყრობა უნდათ?  გენერალური კონსტრუქტორის პასუხი კონსტრუქციული, დიპლომატიური და გალანტური იყო: _თუ ყველა ინგლისელი ქალი თქვენ უდიდებულესობასავით ლამაზია, ამაში კრიმინალს ვერ ვხედავთ. ჩვენ საშინელი ომი ერთად გადავიტანეთ. ყველა, ვინც პატიოსნად იბრძოდა, თვლის, რომ ეს იყო უკანასკნელი ომი. ის, რაც მშვიდობისათვის ბრძოლაში გვაერთიანებს, ბევრად მეტია იმაზე, რაც გვაშორებს ერთმანეთს.

 50-იან წლებში “დიდი ქართველების” მიერ შუა აზიაში საშინელ პირობებში გადასახლებული ქართველების სიმღერა:  _ცა-ფირუზ, ხმელეთ_ზურმუხტო, ჩემო სამშობლო მხარეო,/ ქართული ლექსის ალერსო, მთაწმინდის ბადრო მთვარეო,/ ილიას დიდო აჩრდილო, კლდედ ქმნილო, აწ მდუმარეო,/ აკაკის წმინდა ჭაღარავ, სიმღერავ, ცრემლით ნარევო,/ ბარათაშვილის საფლავო, _ქართლის ბედივით მწარეო,/ ვიყავ მინდიას ძმობილი, რაინდი მომთაბარეო./ მინდორ-ველებო, ქედებო, მთებო, ქოჩორა ტყიანო,/ მთაში მყვირალა ირემო, მთებო, ქორბუდა რქიანო,/ შენ, ჩემო ტკბილო სამშობლოვ, საქართველო რომ გქვიანო,/ ნუთუ არ გესმის გოდება, შვილნი რომ გიკვნესიანო?!/ ურდოთა ნაბანაკარში მზის ალმურებში წვიანო,/ სულს შენთვის შეინახავენ, ვინ იცის, _შეგხვდებიაო./ არ დაგვივიწყო, იგლოვე შენი შვილების წერაო,/ ყალიყურუმში ქართველმა პირჯვარი გადიწერაო.

  ვ. მაიაკოვსკი. 30-იან წლებში მთავრობამ ანდო ამერიკაში წარმოედგინა საბჭოთა პოეზია. ერთხელაც კითხულობს თავის ლექსებს. კითხულობს რუსულად, ინგლისური არ იცოდა. ერთი რუსი ემიგრანტი, რომელსაც მაიაკოვსკი არ უყვარდა, გამოვიდა ინგლისურად და რაღაც შეკითხვაც დაუსვა. მაიაკოვსკიმ ქართულად შეუკურთხა (მიდი და უპასუხე შორეულ ამერკაში, რუსო!), მაგრამ, დახეთ საოცრებას;  დარბაზშის მაღალი იარუსიდან  გაისმა: “ქართველი ხარ?”
პასუხმაც არ დააყოვნა: “ბაღდადელი ვარ, ბაღდადელი!”

  ბორის აკუნინი, წარმოშობით ქართველი ჩხარტიშვილი, იაპონურის მცოდნე ავტორიტეტი,  მწერალი: 2008 წლის ომის შემდეგ: რუსეთმა პატარა სამხედრო გამარჯვება მოიპოვა, მაგრამ დიდი პოლიტიკური მარცხი განიცადა.
  ასეთივე თამამი ჩვენი მხარდამჭერ განცხდება გააკეთა რუსეთის სახალხო არტისტმა და პოპულარულმა მსახიობმა ოლეგ ბასილაშვილმა!
   ბ. აკუნინი: ევროპელებმა შესანიშნავად იციან _როგორ? აზიელები კი სიბრძნის მფლობელები ვართ, ანუ გვესმის, რატომ. . . იაპონიის იმპერატორმა დიადი ექსპერიმენტი წამოიწყო: აღმოსავლური სიბრძნე დასავლურ ჭკუასთან უნდა შეათავსოს.
   სტალინი   _ჩერჩილმა სტალინს აჩუქა ხმალი წარწერით “გმირ ჯარისკაცებს, რომლებიც სტალინივით სიმტკიცე გამოიჩინეს სტალინგრადის დაცვისას”??
  ამერიკულმა ჟურნალმა “ტაიმს”-მა დედამიწაზე წლის ადამიანად აღიარა: 1938წ. –ჰიტლერი; 1939 და 1942 წლები –სტალინი;. . . 2006 წ. _ინტერნეტ პროგრამა “იუთუბი”?! 2010 წ. 26 წლის მარკ ცუკერბერგი _ფეისბუქის შემქმნელი.



   1973 წელს თეირანში მსოფლიო ჩემპიონატზე თავისუფალ ჭიდაობაში ლევან თედიაშვილმა გააგრძელა ქართველი ფალავნების (ვ. ბალავაძე, ა. მეკოკიშვილი, გ.კარტოზია . .) ტრადიცია და გახდა ჩემპიონი.
 იქვე ტარდებოდა მსოფლიო ჩემპიონატი სამბოში. დაავადებული გენადი რუსლიაევის ნაცვლად მწვრთნელებმა ლევანს სთხოვეს ეჭიდავა. სამბოშიც ჩემპიონობა მოიპოვა. ექვს დღეში  მსოფლიოს ჩემპიონის ორი ოქროს მედალი!
   ლევანი 5-გზის მსოფლიო და 2-გზის ოლიმპიური ჩემპიონია. პლიუს ერთი ოლიმპიური ვერცხლის მედალი რა სახსენებელია!  ლევანს მამა მსოფლიო ომში დაეღუპა, მამინაცვალმა ღვიძლი შვილივით გაზარდა, მაგრამ თავისი გვარი (ირიკალოვი) არ მისცა, მამის გვარი გააგრძელოსო. ლევანის ვაჟი აფხაზეთის ომში დაიღუპა.
  მოსკოვის დიდ თეტრში ცისანა ტატიშვილს მოსთხოვეს “ტრუბადურში” რუსულად ემღერა. ქ-ნი ცისანა იტალიურად ბრწყინვალედ ასრულებდა პარტიას და უარი განუცხადა! ადმინისტრაციამ არ დაიხია უკან და გამოიძახა მომღერალი ერევნიდან. მან კი პარტია შეასრულა . . სომხურ ენაზე.

   მეცნიერმა (ფიზიკოსმა?) ნინო ყაუხჩიშვილმა, რომელიც დიდი ხანია იტალიაში მოღვაწეობს, იტალიაში 2004 წელს დააარსა საზოგადოება “საქართველო, გულით სატარებელი”

 დათო მაღრაძის ლექსმა “მეზღვაურები” გაიმარჯვა შვეიცარიაში საერთაშორისო კონკურსზე. პოეტი უცხოელებმა წარადგინეს ნობელის პრემიაზე!
   გას. საუკუნის 60-იანი წლების ცნობილი საბჭოთა ფეხბურთელები, მოსკოვის “სპარტაკის” ცენტრფორვარდი ნიკიტა სიმონიანი სოხუმელი იყო, ისევე, როგორც კიევის დინამოელი იური გრამატიკოპულო. ნიკიტას გრანდიოზული იუბილე გადაუხადეს  . . .ერევანში. ბანკეტს არაჩვეულებრივად უთამადა კოტე მახარაძემ. ამაზე წიგნიც კი დაიბეჭდა ერევანში.
   კაპადოკიაშია ხაშური, გორჯი, თოხარისი, თუთა, კახთა, ნაზრახული . .
   დათო ტურაშვილი: რუსთაველმა სწორედ ისეთი გენიალური წიგნი დაწერა, რომლითაც შინიდან გაუსვლელად მთელს მსოფლიოში იმოგზაურებდა ნებისმიერი ზარმაცი ქართველი... სადამდეც ქართულმა სიტყვამ მიაღწია, “ვაფხისტყაოსანმა” იქამდეც გააერთიანა საქართველო.
  1987 წ. კალისტრატე სალიას ქელეხში რეზო თაბუკაშვილმა აღნიშნა, რომ დასავლეთ ევროპაში ქართველი ემიგრანტები ოპერის პარტერს თუ გაავსებენო!



      ჩვენი ემიგრანტული პოეზია
გურამ დოჩანაშვილი: ჩვენი პაწია საქართველო მსოფლიოს პოეზიურ რუქაზე ერთ-ერთი დიდი და ძლევამოსილი სახელმწიფოა.
  გოდერძი ჩოხელი: ქართველების გადაფრენა.
რადგანაც ჟამმა ქართველები დაგვამსგავსა/ მომთაბარე ლამაზ ფრინველებს,/ თბილ ქვეყნებისკენ გადაფრენილებს,/ სამშობლოს ჭირით ჩვენც წასვლა-მოსვლის საგალობელს/ ვმღერით და ვტირით,/ რადგან შორს დავრჩით,/ ვერ დავბრუნდით, ვერ გავძეხით სამშობლოში/ ბავშვური ძილით და/ ბევრს საფლავიც აღარ გვრგო/ ჩვენ ჩვენი წილი.
   ფრიდონ ხალვაში: როცა გიჭირს შინ და გარეთ/ და ქვეყანა ჩვენი გოდებს,/ ღმერთმა ნუ ქნას, სადმე ქართველს/ ქართველობა არ უნდოდეს!
   . . .მითხარ, როგორაა მემლექეთი,/ ჩემი სანატრელი საქართველო,/ რამე იმნაირი გამაგონე,/ გული დეკოდილი გავამთელო.   (17-05-2010. ფრიდინ ხალვაშისადმი მიძრვნილ საღამოზე რუსთაველის თეატრში მუხრან მაჭავარიანმა თავის გამოსვლაში გაიხსენა ეს სტრიქონები და . . აღესრულა!

   კოკი დადიანის საფლავზე ლევილში, პარიზის მახლობლად ქართულ სოფელში: _მშვიდობა მითხარ და ჩვენს მხარესა,/ როცა უამბობ ამბებს მწარესა,/ თქვი, რომ იხილე წარწერა ლოდზე,/ “ძვლებიც კი ფიქრობს საქართველოზე”.
  ინგილო ვარ საწყალი,/ არც მიწა მაქვს, არც წყალი

    ცნობილი ამერიკელი მწერლის, გიორგი პაპუაშვულის
თხზულებები გამოიცა 5 მლნ. ტირაჟით. მის საფლავის ქვას ქართულ ენაზე აწერია: როგორ გავბედო სიკვდილზე ფიქრი,/
 როცა სიცოცხლე ზეიმობს ირგვლივ.
   ეკა ქაჯაია: ერთბაშად ყველას გაუჩნდა საქმე,/ წავიდნენ სადღაც ბედის საძებნად. . ოცნება იყო სიჩუმე ადრე./ რომელსაც ახლა ჰქვია გაძლება.
     საბერძნეთში სამუშაოდ გადახვეწილი ქართველები გამოსცემენ გაზეთს “ნოსტალგიას”, რედაქტორი ანა ყურშავიშვილი. (2005წ.) თელეველი ეთერ იჭირაულის ლექსი: “დავემშვიდობე ობოლ სასთუმალს,/ გამოვიხურე მძიმედ დარაბა,/ ღმერთს შევავედრე ჩემი ფუძე და/ მთვარე დავტოვე სახლის დარაჯად./ შორეთში დარჩა ის ყველაფერი,/ რაც ვთქვი, ისიც და რაც არ მითქვია,/ აქ ედემია, იქ ჯოჯოხეთი,/ მაგრამ ელადა მაინც სხვისია./ ჩემი აქ ყოფნა სულ ავდარია,/ სულ ზამთარია, წვიმა და თქეში,/ ოლიმპოს ღმერთებს შევთხოვ ვედრებით,/ კვლავ დამაბრუნოს ჩემ ჯოჯოხეთში.


    ნანა გერაძე, საბერძნეთი: _საქართველოში დაბრუნებას ვინც არ ელოდა,/ მიწა გაჰქონდა, მიწა თბილი, მიწა მარადის. . . შენ მუჭა-მუჭა გაგიტანეს საქართველოდან,/ ქართულო მიწავ, ამიტომაც დაპატარავდი!



         ემიგრანტული ნიჭიერება და მშვენება

    ულამაზესი თამარ თუშმალიშვილი, აშშ-ს მოქალაქე, ბალერინა, კინომსახიობი, გადაღებულია პოპულარულ გრეგორი პეკთან ერთად (ქართველი მეომარი ქალი და რუსი ოფიცერი გერმანელებს ებრძვიან).

  1805 წელს პეტერბურგსა და ოდესაში იყიდებოდა ერისთავის არაყი და ლიქიორი
მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში 5000 ქართველია დაპატიმრებული!!

        ს ტ ა ლ ი ნ ი   (იოსებ ჯუღაშვილი)

   ჩემ სახელს ბევრ ნაგავს მიაყრიან, მაგრამ ამ ნაგავს ისტორიის ქარი გაფანტავს.
  აშშ. ჟურნალი “ტაიმს” (ტიმე) ასახელებს წლის პერსონას.
1939 და 1942 წლებში წლის პერსონა იყო სტალინი.
  ამ ჟურნალმა 2006 წელს წლის პერსონად დაასახელა ინტერნეტპროგრამა “იუტუბი”, 2010 წ. _26 წლის მარკ ცუკერბერგი, ფეისბუქის შემქმნელი.
  სტალინმა უკმაყოფილება გამოთქვა “ვეფხისტყაოსნის” რუსულ თარგმანებზე. ამ დროს კი ფილოსოფოსი წ. ნუცუბიძე ბერიას დაპატიმრებული ჰყავდა ფედერალისტების პარტიის წევრობის გამო. სტალინმა ბერიას: გინახავს გალიაში მომღერალი შაშვი?!” განტავისუფლებულმა შ. ნუცუბიძემ თარგმნა “ვეფხისტყაოსანი”. სტალინს მოეწონა თარგმანი, მხოლოდ 1416 სტროფზე შესთავაზა თავისი ვარიანტი, რომელიც შევიდა გამოცემაში.  ბელადმა მკაცრად გააფრთხილა საქმეში ჩახედულნი, მისი სახელი არ ეხსენებინათ. 1940 წელს დაიწყო გამოცემა. პირველად გამოცემული წიგნის პირველ გვერდზე წარწერას “შალვა ნუცუბიძის თარგმანი” სტალინმა ჩაამატა “ქართულიდან” !!



2009 წ. გაეროში რუსეთმა ვეტო დაადო საქართველოში გაეროს მისიას (წყინს, აფხაზეთის დამოუკიდებლობას რად არ აღიარებთო!) _მსუბუქი იყოს შენზე დადებული ვეტო, ჩვენო გაერო!
2010 წ. პოლიტოლოგი ლილია შევცოვა: _ადრე რუსეთი საქართველოსთვის იყო ხიდი ევროპაში, ახლა კი ღობედ იქცა.


       სპორტული მღწევები



  2008წ.  პეკინის ოლიმპიადა. ოქროს მედლები: ირაკლი ცირეკიძე (ძიუ-დო), მანუჩარ კვირკველია (ბერძ.-რომაული ჭიდაობა), რეზო მინდორაშვილი (თავისუფ. ჭიდაობა)
  ბრინჯაოს მედლები: ნინოსალუქვაძე (სროლა), ქევხიშვილი (თავისუფ. ჭიდაობა), გია გოგ        ს ტ ა ლ ი ნ ი   (იოსებ ჯუღაშვილი)
   ჩემ სახელს ბევრ ნაგავს მიაყრიან, მაგრამ ამ ნაგავს ისტორიის ქარი გაფანტავს.
შელიძე (თავისუფ. ჭიდაობა)




             ი უ მ ო რ ი
აკაკი იწერებოდა ხარკოვიდან: აქ ისე ცხელა, რომ ხრაკოვი უნდა ერქვას